Onderzoek bestuurscultuur
Op initiatief van de VVD is er onderzoek gedaan naar
de bestuurscultuur in Arnhem. Door veel vertrokken wethouders en coalitiepartijen
(GroenLinks en ChristenUnie) die de coalitie hebben verlaten, is er geen sprake
van een stabiel stadsbestuur. Dat is een slechte zaak want een stabiel
stadsbestuur is van belang voor goede/werkbare verhoudingen binnen het
gemeentehuis maar vooral ook richting partners in de stad, Arnhemmers, de regio
en de provincie.
Het onderzoeksrapport is er nu.
Maandag 10 oktober sprak de raad over het rapport. Het college reageert binnen twee weken.
Onderstaand grote delen van de bijdrage van de
VVD-fractie, uitgesproken door fractievoorzitter Leendert Combee.
“Voorzitter,
De VVD-fractie is blij dat de raad het initiatief heeft genomen om een onderzoek uit te laten voeren naar de bestuurscultuur.
Blij ook dat de motie voor dat onderzoek is aangenomen met de grootst mogelijke meerderheid. We konden toen nog niet bevroeden dat het zoeken naar ruime meerderheden een belangrijk aspect van het onderzoeksrapport zou worden.
Ik hoop en verwacht dat het onderzoek leidt tot een meer gemeenschappelijk beeld van hoe we met elkáár om dienen te gaan, maar ook met het ambtelijk apparaat en heel belangrijk, met de stad.
Zelf heb ik het rapport 2 keer gelezen en het had op mij zeker het effect van een spiegel, van reflectie. Iedereen kan zich met dit rapport aangesproken voelen. Al is de ene rug meer zilverkleurig dan die van de ander (refererend aan het beeld van Bokito dat door de onderzoeker is gebruikt)
Misschien moeten we er een traditie van maken om 1x per jaar of per 2 jaar als raadsleden het rapport met z’n allen te lezen; ‘dag van de zelfreflectie’. Buiten regent het, binnen de open haard aan; ik kom dan ook al snel op sigaren en whisky….
Ook voor het college is dat wellicht een heel goed idee.
Al prefereert u ten behoeve van de luchtkwaliteit wellicht de elektrische sigaret; het kan niet overal even gezellig zijn.
Het is belangrijk dat het
college in een later stadium ook komt met haar reflectie op het rapport.
Vanavond eerst de raad.
Zonder dat de onderzoekers pretenderen op zoek te zijn gegaan naar ‘de waarheid’ is deze bundeling van percepties, gecombineerd met de analyse en handreikingen voor de toekomst, wel veel waardevoller dan dat we elkaar nog maanden of jaren zouden hebben bestookt met elkaars individuele beelden. Het is ‘door de zure appel heen bijten’ maar ik hoop en verwacht dat we nu echt stappen kunnen zetten.
Dat was het doel van de motie en het onderzoek.
Voorzitter, wat de VVD betreft zijn er op korte termijn verbeteringen mogelijk en ook op iets langere termijn; de volgende raadsperiode inclusief het daarbij horende coalitieakkoord.
Met name voor de korte termijn kan wat mij betreft het presidium (de fractievoorzitters onder uw leiding) na vanavond al aan de slag om –met oa de ideeën van alle fracties van vanavond- onze procedures en onze mores tegen het licht te houden en te herschrijven; en in de raad te bespreken.
5 punten voor de korte termijn:
1 Van
niet-transparante driehoekjes en een-tweetjes te gaan naar een belangrijkere
rol voor de burgemeester; als waker van mores die wij als raad zelf moeten
vastleggen. Maar belangrijker nog. Een grotere rol voor de burgemeester betekent
wat mij betreft een grotere rol voor de driehoek van burgemeester, griffier en
gemeentesecretaris. Dus van niet transparante een-tweetjes en driehoeksverhoudingen
tussen Jan en alleman (wethouders, vice-voorzitter en factievoorzitters) naar
een stabiele en gezaghebbende driehoek van burgemeester, griffier en
gemeentesecretaris.
2 Het kan meer
gezamenlijk, met grotere meerderheden. Democratie wint aan kracht als de voorstellen
worden aangenomen met grotere meerderheden dan de helft + 1. Bijkomend voordeel
is dat het feestje rond aangenomen plannen dat ook met meer fracties en meer
Arnhemmers kan worden gevierd! Ook van belang dat we voorstellen in een
vroegtijdig stadium in de raad kunnen bespreken; als er nog iets te kiezen
valt. Niet als we alleen voor of tegen kunnen zijn maar als we ook in
gezamenlijkheid kunnen bepalen welke weg we in willen slaan.
3 Meer
zichtbaarheid van ambtelijke adviezen. Ook hier staat een stevige alinea over
in het rapport. Het zou mooi zijn als onafhankelijk ambtelijk advies wordt
gewaardeerd ook als het niet direct in het straatje van ’n wethouder past. En
dat dergelijke ambtelijke adviezen de sluis van de zogenaamde “eigen wethouder”
kunnen passeren richting het college. Openbaarheid van die adviezen zoals voorgesteld
in het rapport is nog sterker. Dan kan het ook meer over de inhoud gaan; bij
voorkeur over de hoofdlijnen. Een sterk
college kan uitleggen waarom een besluit is genomen; al dan niet conform een
ambtelijk advies.
4 De vergadertechniek:
zoals spreken via de voorzitter, niet te persoonlijk maken, fatsoenlijk omgaan
met insprekers etc.
5 Meer initiatieven vanuit de raad. De VVD-fractie heeft samen met de Pvda en D66 (ja ja mix van oppositie en coalitie) twee initiatiefvoorstellen in de raad gebracht (Arnhem studentenstad en initiatiefvoorstel over acquisitie/accountmanagement) ook heeft de VVD een idee voor een compactere binnenstad (“bij de HEMA linksaf”) laten landen bij belangrijke partijen in de stad.
Maar eens; de raad kan nog veel
meer en op veel manieren het initiatief nemen…..
Voor de volgende raadsperiode 2 aandachtspunten:
1 Een coalitieakkoord op hoofdlijnen. Het idee is vaak gewekt dat de huidige 52 afspraken in het huidige coalitieakkoord er máár 52 zijn. 52 afspraken is best veel; ook omdat er nog veel er mee samenhangende afspraken achteraan komen
En in een nieuw coalitieakkoord maak je –zoals nu is gebeurd- in ieder geval met de coalitie geen afspraken over onderwerpen die evident ‘des raads’ zijn. Zoals de Rekenkamer en de vice-voorzitter van de raad.
Ik snap de aanbeveling in het
rapport over de vice-voorzitter uit de oppositie. Beter misschien nog:
vice-voorzitter met heel veel draagvlak; onafhankelijk van de vraag of hij/zij
vanuit oppositie of coalitie komt. Een vice-voorzitter waarvan de rol -met een
sterke driehoek van burgemeester- griffier- gemeentesecretaris ook kleiner en
in ieder geval transparanter wordt.
2 Afspreken hoe je vertegenwoordigers vanuit de stad écht een rol geeft in de advisering. Bijvoorbeeld door hun kennis te benutten en aan te geven wat je met hun kennis en inbreng hebt gedaan. Niet alleen afvinken dat er met ze gesproken is, maar vooral…. er iets mee doen. Echt met de stad!
De politiek is er voor de stad.
Laten we met dit rapport aan de slag gaan, dat komt de stad zeker ten goede.
Leendert Combée